فهرست مطالب:
سکته چیست؟
علائم سکته مغزی چیست؟
سکته خاموش چیست؟
چرا مغز سکته می کند؟
چه کسانی بیشتر احتمال دارد که مغزشان سکته کند!؟
ویدئو آموزشی دکتر عمادی در باره سکته
سکته چیست؟
وقتی خونرسانی به عضوی دچار مشکل شود، سلولهای بخشی از آن عضو که خون کمتری دریافت می کند آسیب می بینند، بدون جریان خون، آنها می میرند و اگر قطع جریان خون بصورت ناگهانی رخ داده باشد اسمش می شود سکته. که در مورد قلب و مغز زیاد شنیده اید اما هر جای دیگری ممکن است اتفاق بیفتد. مثل کلیه و یا یک انگشت دست.
اما سکته مغزی با همه سکته ها فرق دارد. چون مغز فرمانده بدن است و هر قسمتی از بدن ما اگر فرمانده اش در مغز آسیب بببند مثل این است که خودش آسیب دیده باشد.
مثلا ممکن است فرماندهی تکلم یا حرکت دست و پای راست یک فرد سکته کند، این فرد دیگر قادر به تکلم نخواهد بود یا اینکه دیگر نمی تواند دست و پایش را حرکت دهد درست مثل زمانی که خود دست و پا آسیب جدی دیده باشند.
علائم سکته مغزی چیست؟
علائم سکته محدود به تکلم و حرکت اندامها نمی شود.
ممکن است قسمتهای مربوط به بینایی یک فرد سکته کند و حسب اینکه کجای مسیر بینایی آسیب دیده باشد فرد ممکن است دید مرکزی یا دید محیطی وی(میدان دیدش) خراب شود.
ادراک فرد ممکن است سکته کند و بمیرد و دیگر این فرد قادر به درک مفاهیم دنیای پیرامونش نخواهد بود.(اسمش آفازی ورنیکه است و اصلا لازم نیست یادش بگیرید!)
ممکن است ساختارهای دخیل در کنترل تعادل ما سکته کنند. بسته به اینکه کجای سیستم تعادل سکته کند علائم متفاوت خواهد بود. ممکن است بدون اینکه قوت پاهای فرد کم شده باشد وی قادر به راه رفتن نباشد چون تعادل ندارد و تلو تلو می خورد. ممکن است تعادل دستهای فرد از بین برود بنحوی که بدون اینکه دستها بی قوت شده باشند قادر به نگه داشتن اجسام نباشند.
ممکن است تعادل عضلات محرکه چشمها به هم بخورد و دید فرد مختل شود. یا ممکن است فرد دچار سرگیجه شود. البته هر سرگیجه ای دال بر سکته نیست و سرگیجه دلایل شایعتری مثل میگرن هم دارد.
برای آشنایی با علائم میگرن روی لینک زیر کلیک کنید:
میگرن چیست؟
ممکن است فرد علائم دیگری را هم تجربه کند مثل علائم حسی، مشکلات بلع، مشکلات سیستم عصبی خودکار(مثلا کنترل ادرار).
یا حتی مراکز مغزی کنترل کننده قلب و ریه(اینها در قسمتی از مغز به اسم ساقه قرار دارند و آسییب به آنها بالقوه کشنده است).
سکته خاموش چیست؟
سکته خاموش چیزی است که یک متخصص مغز و اعصاب به کرات می بیند. سکته های خاموش تا قبل از ابداع روشهای تصویربرداری جدید مثل ام ار ای تشخیص داده نمی شدند.
این سکته ها در نواحی غیر استراتزیک مغز رخ می دهند و اندازه ای کوچک دارند. در واقع اینها در اثر انسداد عروق کوچکتر مغز رخ می دهند.
این سکته های خاموش واقعا بی علامت نیستند اما از انجا که گاهی سکته مغزی در مناطقی رخ می دهد که کارکردشان در زندگی روزمره ما مشهود نیست ما متوجه علامت خاصی نخواهیم شد.
خیلی وقتها این مناطق در تنظیم خلقیات و روحیه ما اثر دارند وآسیب آنها سبب تغییرات خلقی مانند افسردگی یا اضطراب می شود.
گاهی هم محل وقوع این سکته ها قسمتهای کوچکی از مدارهای پیچیده تر مغز هستند که اختلال در آنها از تواناییهای ذهنی و هوشی شما می کاهد. وبه این دلیل که اغلب ما در زندگی روزمره از میزان اندکی از تواناییهای هوشی و ذهنی خود استفاده می کنیم متوجه ایراد عملکرد آن نواحی در اثر سکته مغزی نمی شویم.
متخصص مغز و اعصاب شواهد چنین سکته هایی را بصورت نقاطی روشن در تصاویر ام ار آی می بیند.
چرا مغز سکته می کند؟
گاهی مسیر خونرسانی به مغز مسدود می شود مثلا یکی از شریانهایی که خون را از قلب به مغز می رساند و اتفاقا خیلی وقتها شریانهای بزرگ گردنی که ممکن است در اثر تصلب شرایین تنگ شده باشند محل شایعی برای مسدود شدن و وقوع سکته هستند.
بهمین خاطر است که در مبتلایان به سکته مغزی با روشهایی مثل سونوگرافی این عروق را بررسی می کنیم.
گاهی هم ممکن است لخته ای از یک مسیر دورتر حرکت کند و مثلا از قلب بیاید و یک رگ تنگ شده در مسییر خونرسانی به مغز را مسدود کند یا اینکه رگ چندان تنگی در مسیرش نباشد و برسد به عروق ریزتر مغز و سکته های کوچکتری ایجاد کند.
بهمین دلیل است که وضعیت قلب حتما باید در بیماران سکته مغزی بررسی شود.
چه کسانی بیشتر احتمال دارد که مغزشان سکته کند!؟
۱.آنها که استعداد ژنتیکی دارند، در این افراد سابقه خانوادگی سکته در سنین پایینتر وجود دارد.
۲. مبتلایان به فشار خون
۳. مبتلایان به دیابت
۴. مبتلایان به کلسترول بالای خون
۵. افراد سیگاری
۶. افرادی که مشکلات دریچه ای یا مشکلات ریتم قلب دارند.
ضمنا چاقی شکمی و بی تحرکی هم از عوامل مستعد کننده به سکته مغزی ست.
اشتراک گذری این مطلب در واتساپ
نکته پایانی
دانستن علائم سکته مغزی برای همگان ضروری است چرا که ما برای نجات بیمار سکته ای فقط چند ساعت زمان در اختیار داریم و اغلب بیماران به دلیل عدم اطلاع از نشانه های سکته خارج از زمان مفید مراجعه می کنند. زمانی که دیگر نمی شود فرد را به وضغیت نرمال قبل از سکته اش برگرداند و نتیجه آن یک معلولیت همیشگی و یک آسیب عمیق به خود فرد و خانواده اش خواهد بود.
برای اینکه با نشانه های سکته و نحوه برخورد با بیمار سکته ای از زبان دکتر فرهاد عمادی متخصص مغز و اعصاب آشنا شوید روی لینک زیر کلیک کنید:
ویدئوبسیار مهم نشانه های سکته مغزی و اقدامات لازم
استفاده از این مطالب با ذکر منبع آن کاملا مجاز است.