doctor emadi-Dr emadi-Dr.emadi-Instagram-آدرس اینستاگرام دکتر عمادی

ترومبوز سینوس وریدی

قبل از مطالعه این قسمت یک نگاه اجمالی به قسمت سکته مغزی در همین سایت بیاندازید.
در سکته مغزی یک شریان مغز مسدود می شود و اینجا یک ورید.

در سکته مغزی شریان بسته شده و خونی که اکسیژن و مواد غذایی به سلولها می رساند دیگر در دسترس نخواهد بود و سلول خفه می شود در ترومبوز سینوس خونی که باید مغز را ترک کند قادر به خروج نیست و فشار مغز بالا می برد و از آنجا که مغز در یک محفظه استخوانی محکم به اسم جمجمه قرار گرفته است این مغز ممکن است در اثر بالارفتن ناگهانی فشارش له شود!

اما این سینوس چیست؟

می دانید که شریان(سرخرگ) خون تازه حاوی مواد غذایی و اکسیژن را می رساند و ورید(سیاه رگ) خون تیره تر که قسمت اصلی اکسیژنش را از دست داده و حاوی دی اکسید کربن و مواد زاید است را از عضو خارج می کند در مغز این وریدها به ساختارهایی تخلیه می شوند به اسم سینوس. سینوسهای مغزی(با سینوسهای استخوان جمجمه اشتباه نگیرید) همان سیاهرگها هستند که ساختار بدنه آنها قدری متفاوت و البته ضعیفتر است.
حال اگر یکی از وریدها یا سینوسهای مغز توسط یک لخته خون مسدود شود اسمش را می گذاریم ترومبوز(لخته) سینوس وریدی که علائمش متفاوت از سکته است.

در سکته مغزی یک قسمت از مغز می میرد و بسته به اینکه آن قسمت فرمانده کجای بدن باشد علائم ناشی از اختلال کارکرد همانجا ایجاد می شود. مثلا فرد دست و پای یک سمتش بی قوت می شود و یا تکلمش خراب می شود. اما در ترومبوز سینوس وریدی(CVT) یک ورید یا سینوس مسدود می شود و خارج شدن خون از جمجمه مختل می شود. در این حالت فشار مغز بالا می رود و علائم ناشی از بالا رفتن فشار مغز دیده می شود مثل سردرد و حالت تهوع، استفراغ. در مواردی هم فرد دچار تاری دید می شود که بیشتر ناشی از فلج اعصاب شش مغزی بخاطر بالا رفتن فشار مغز هستند تا اثری که فشار روی خود عصب بینایی می گذارد. هر چند که مهمترین ابزار تشخیصی پزشکان در این موارد مشاهده سر همین عصب بینایی است آن هم با یک وسیله کوچک(و این روزها بشدت گران قیمت!) به اسم افتالمولوسکوپ. دکتر مغز و اعصاب با این وسیله ته چشم بیمار را می بیند و از تورم آن متوجه بالا رفتن فشار مغز می شود.

ترومبوز سینوس وریدی(CVT) اگر بصورت حاد اتفاق بیفتد یک اورژانس واقعی است چرا که اگر فشار مغز به موقع پایین نیاید می تواند کشنده باشد(هر چند که درگیری بعضی سینوسهای عمقی مغز حتی پس از مداخله سریع پزشک هم علاجی ندارد و عاقبت خوبی در انتظار بیمار نخواهد بود).

نکته جالب اینکه در مواردی به دنبال افزایش فشار مغز ناشی از ترومبوز سینوس وریدی(CVT)، ممکن است یک یا چند شریان مغز هم مسدود شود و سکته های متعدد مغزی هم رخ دهد.
تشنج هم از عوارض دیگر ترومبوز سینوس وریدی(CVT) می باشد.
اما چه کسانی ممکن است دچار ترومبوز سینوس وریدی(CVT) شوند؟
افراد پرخطر برای ایجاد ترومبوز سینوس وریدی(CVT) با افرادی که در معرض خطر سکته مغزی هستند فرق دارند. (برای مشاهده افراد در معرض خطر سکته مغزی اینجا کلیک کنید).
ترومبوز سینوس وریدی(CVT) در خانمها شایعتر از آقایان است و حاملگی و مصرف قرصهای ضد بارداری از عوامل موثر در ایجاد آن است. ابتلا به بعضی از انواع سردرد مثل میگرن با اورا هم یک عامل خطر محسوب می شود. کم آب شدن بدن هم می تواند فرد را مستعد ترومبوز سینوس وریدی(CVT) کند. حال یک خانم مبتلا به میگرن را در نظر بگیرید که روزه می گیرد(کم آب شدن بدن) و برای اینکه پریود نشود تا بتواند ماه رمضان را بصورت کامل روزه بگیرد قرص جلوگیری مصرف می کند. چنین فردی قویا در معرض خطر ترومبوز سینوس وریدی(CVT) قرار دارد.
بعضی از حالات افزایش دهنده خطر انعقاد خون که بیشتر جنبه وراثتی دارند هم ممکن است فرد را مستعد به تشکیل لخته در مغز کنند. مثل سندرم آنتی فسفولیپید که مشخصه آن سقطهای مکرر، سردرد و کاهش حافظه و راش پوستی است.