احتمالا در باره میگرن شنیده اید و یا اینکه به آن مبتلا هستید، میگرن بسیار شایع است و اغلب خانمها را درگیر می کند بنحویکه حدود یک سوم بانوان حملات میگرن را در طول عمرشان تجربه می کنند. پس ممکن است در دوستان، همکاران یا اعضای خانواده خود کسی به میگرن مبتلا باشد. اما ممکن است خود شما هم بدون اینکه سردرد داشته باشید دچار میگرن باشید!
اما چطور چنین چیزی ممکن است؟
برای درک بهتر سه اصل زیر را به ذهن بسپارید:
۱. مغز فرمانده بدن است و تمام اعضای بدن ما از قلب و ریه و معده و روده گرفته تا دست و پا، یکسری مراکز فرماندهی در مغز دارند که اعمال آنها را کنترل می کند.
۲. کارکرد مغز الکتریکی است.
۳. بعضی اوقات یک اختلال الکتریکی در مغز حادث می شود(مثل تشنج و میگرن)
حالا با یکی از جالبترین اتفاقاتی که در مغز رخ می دهد آشنا می شوید: *اورا*.
*اورا* در نتیجه تحریک الکتریکی نابجای مغز رخ می دهد و بسته به اینکه کدام بخش مغز تحریک شده باشد علائم مربوط به عضو زیر دستی آن قسمت مغز ایجاد می شود، مثلا ممکن است قسمتهای پشت مغز که مربوط به بینایی ما می باشند تحریک شوند و فرد علائم بینایی را تجربه کند مانند تاری دید، نورهای جرقه زن، به همریختگی ابعاد اجسام و در مواردی هم توهم های بینایی.
ممکن است قسمتهای مربوط به دستگاه گوارش در مغز تحریک شود و فرد دچار دل آشوب و شکم درد شود...بهمین ترتیب ممکن است فرد علائم گوناگونی مانند گز گز شدن دستها، بی حسی دست و صورت، وز وز گوش، سرگیجه، اختلال در تکلم و حتی بی قوت شدن اندامها و در مواردی کاهش سطح هوشیاری را هم تجربه کند. از آنجا که علائم فوق ممکن است در اثر مشکلات خیلی جدی تری مانند سکته مغز یا ام اس هم ایجاد بشوند لازم است که حتما فرد در اولین حمله اورا توسط پزشک معاینه شود. بعد از اینکه که تشخیصهای خطرناک رد شدند، فرد میتواند آسوده خاطر باشد که مشکل جدی در کار نیست و اوراهای بعدی، وی را نگران نخواهد کرد.
بعد از اینکه امواج مغزی نابجا علامتهای خاص خود یعنی اوراها را ایجاد کردند ممکن است به نواحی ایجاد کننده سردرد در مغز برسند و ایجاد سردرد کنند. در افرادی هم که این جریان الکتریکی اشتباه، انتشار وسیعی در مغز پیدا کند یا به نواحی خاصی در مغز برسند ممکن است فرد تشنج کنند.
اما نکته ظریف اینجاست که امواج نابجای مغز ممکن است در نهایت ایجاد سردرد یا تشنج نکنند و خیلی وقتها فرد صرفا اوراها را تجربه کند. مثلا فرد ممکن است صرفا اورای گوارشی را تجربه کند و بخاطر شکم دردهای مکرر به متخصصین گوارش مراجعه کند. در این موارد پزشکان معاینات و بررسیهای لازم را انجام می دهند و درصورت نرمال بودن با شک به اورای گوارشی میگرن، بیمار را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهند، اما گاهی اوقات در بررسیهای فرد اختلالات جزئی دیده می شود مانند مثبت شدن تست میکروبی معده یا وجود التهاب در معده. در چنین شرایطی ممکن است علائم گوارشی بیمار که در واقع اورای میگرن بوده و ناشی از تحریک الکتریکی فرماندهی سیستم گوارش در مغز است به اشتباه به مشکلات معده نسبت داده شود و برای فرد درمانهای دیگری شروع شود. از آنجا که حملات میگرن اغلب ماهیت گذرا دارند فرد پس از مدتی خوب می شود و بهبودش را به اشتباه به حساب درمانهای گوارشی می گذارد. خیلی وقتها بیماران سر خود و در حملات بعدی اورای گوارشی میگرن همان داروهای معده قبلی را استفاده می کنند و این روال تا سالها ادامه می یابد.
رویه ای که دو نتیجه مشخص دارد:
۱. درمان نشدن فرد
۲. مصرف داروهای غیر ضروری
از انجا که درمانهای گوارشی در چنین مواردی خیلی وقتها شامل آنتی بیوتیکها هم می شوند، احتمال ایجاد مقاومت میکروبی را هم باید بعنوان عارضه اجتماعی مورد فوق در نظر گرفت.
همین اتفاق در مورد اوراهای سایر سیتمها هم می افتد و بیمارانی هستند که سالهاست با مشکلات حسی دست، سرگیجه و...سپری کرده اند غافل از اینکه به میگرن مبتلا بوده اند.
این مقاله توسط دکتر فرهاد عمادی متخصص مغز و اعصاب نوشته شده است و در روزنامه خبر به چاپ رسیده است.