تا چه اندازه نگران لخته شدن خون در اثر واکسن آکسفورد (آسترازانکا) باشیم؟
این لخته شدن نادر ممکن است در کجا اتفاق بیفتد که خطرناک به حساب می آید؟
ما نگران نوع خاصی از لخته شدن خون هستیم که در
سینوسهای وریدی مغز رخ می دهد. این اتفاق به
ترومبوز سینوس وریدی یا CVT معروف است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ترومبوز سینوس وریدی مطلبی را که توسط دکتر فرهاد عمادی متخصص مغز و اعصاب نوشته شده را مطالعه بفرمایید(برای مشاهده مطلب
اینجا کلیک کنید)
علائم این لخته معمولا شامل
سردرد، تهوع و استفراغ و تاری دید است. در موارد شدیدتر که CVT باعث رخ دادن
سکته مغزی شود ممکن است فرد برای همیشه فلج شود. CVT همچنین باعث بالا رفتن
فشار مغز می شود که در موارد شدید کشنده است.
سری بزنیم به آماری که بر اساس یک مطالعه بزرگ که بر روی بیش از پانصد هزار نفر از دریافت کنندگان واکسن کووید انجام شده است منتشر شده است:
لخته شدن خون با واکسنهای فایزر، مودرنا و استرازنکا رخ می‌دهد اما به شدت نادر.
🔸️نتایج مهم مطالعه جدید محققان دانشگاه آکسفورد درباره بروز حالت نادر لخته شدن خون در مغز یا ترومبوز وریدی مغزی (CVT) پس از تزریق واکسنهای استرازنکا-آکسفورد، فایزر و مودرنا به شرح زیر است:
🔸️در بیش از ۴۸۰ هزار فرد دریافت‌کننده یک واکسن کرونای mRNA (فایزر یا مودرنا)، CVT در ۴ نفر در هر یک میلیون نفر رخ داده است.
🔸️در بین دریافت‌کنندگان دوز اول واکسن کرونای استرازنکا-آکسفورد، CVT در ۵ نفر در هر یک میلیون نفر رخ داده است.
🔸️در مقایسه با واکسنهای mRNA (فایزر یا مودرنا)، خطر CVT ناشی از کرونا ۱۰ برابر بیشتر است
🔸️در مقایسه با واکسن کرونای استرازنکا-آکسفورد، خطر CVT ناشی از کرونا ۸ برابر بیشتر است.
⬅️ توجه داشته باشید که مطالعه دقیقی از میزان بروز ترومبوز سینوس وریدی در افراد عادی در دسترس نیست. چرا که همه موارد ترومبوز سینوس وریدی منجر به بروز علائم شدید که نیاز به انجام ام ار ای داشته باشند نمی شوند. اما در مورد واکسن های جدیدی مثل واکسنهای کووید به لحاظ حساسیتی که در موردشان وجود دارد احتمال اینکه موارد ابتلا به لخته شدگی خون در مغز از دید محققان پنهان بماند بسیار کم است.
⬅️ مطالعات قدیمی تر میزان بروز لختگی وریدهای مغز(CVT) را بین ۳ تا ۵ نفر در هر یک میلیون نفر در سال تخمین می زدند و مطالعات جدیدتر ۱۶ نفر در هر میلیون نفر در سال. یعنی این اتفاقی است که بصورت روتین در حال رخ دادن است! در نظر بگیرید که این مطالعات میزان شیوع CVT را در افرادی اندازه گیری کرده اند که علائم شدید داشته و در بیمارستانها بستری شده اند. درحالی که اگر برای هر کسی که جدیدا دچار سردرد شده است ام ار ای انجام بدهیم احتمالا به میزان بروز بالاتری در جامعه خواهیم رسید.
⬅️ پس لخته در
وریدهای سینوسی مغز (CVT) اتفاقی نیست که صرفا به دنبال ابتلا به کرونا یا تزریق واکسن کرونا رخ دهد. در مورد وقوع این عارضه پس از تزریق واکسن انقدر تعداد موارد کم است که برای اثبات رابطه علی و معلولی کافی بنظر نمی رسد. برای اثبات چنین ارتباطی نیاز به مطالعه بسیار بزرگی می باشد که گروه کنترل آن حداقل شامل صدها هزار نفر از افرادی که واکسن دریافت نکرده اند بشود.
گروه کنترل باید مانند افراد دریافت کننده واکسن در مورد علائم ترومبوز سینوس آموزش ببینند و ودر صورت وقوع علائم ام آر آی بشوند و معاینه دقیق توسط نورولوژیست انجام شود. تنها در آن صورت است که بصورت دقیق می توان گفت آیا ارتباطی بین واکسن و CVT وجود دارد یا خیر.⚠️ مخلص کلام: اولا که میزان بروز لخته در مغز به دنبال واکسیناسیون خیلی کمتر از احتمال وقوعش پس از ابتلا به خود کووید است.
دوما بر اساس اطلاعات موجود نمی توان نتیجه قطعی گرفت که واکسنهای کووید واقعا ریسک ابتلا به CVT را افزایش می دهند.
توصیه نهایی: رهایی از کووید و بازگشت به زندگی عادی تنها با ایمنی جمعی حاصل از واکسیناسیون امکان پذیر است و هر یک روزی که این اتفاق به تعویق بیفتد متحمل خسارتهای جانی و مالی هنگفتی می شویم. احتمالا امروز ترس از واکسن بزرگترین خطری است که جامعه جهانی را تهدید می کند. تنها در صورتی که سابقه مشکلات انعقادی دارید در مورد CVT حساسیت بخرج دهید و در غیر اینصورت آن را فراموش کنید!
مطالعه مطالب زیر توصیه می شود:
میگرن چیست؟
درمان میگرن
بوتاکس میگرن
بوتاکس زیبایی
بوتاکس های تخصصی
تشنج
ام اس
پارکینسون
سکته مغزی
دردهای عصبی
حافظه
دانش مغز
سایت تخصصی مغز و اعصاب دکتر عمادی